Hiep hiep hoera! Sanne Stam is leerkracht op de Joannesschool in Naaldwijk en jarig terwijl ze deze blog schrijft. Ze is ambassadeur van Junioruniversiteit en werkt in unit 3/4. In haar basisgroep zitten kinderen uit leerjaar 3 en 4. Je verjaardag vieren in de klas blijft voor veel kinderen iets magisch. In dit blog is zij nieuwsgierig naar de achtergrond van verjaardagen en naar de verschillende manieren waarop je verjaardagen kunt vieren in de klas.
Verjaren
Een verjaardag is een jaarlijks terugkerende dag waarop je je geboorte viert. Voor veel mensen, en zeker voor kinderen, is dit een bijzondere dag, vaak gevuld met felicitaties, cadeaus en tradities. De manier waarop verjaardagen worden gevierd, varieert per cultuur. In veel culturen is het markeren van iemands levensjaar een bekend gebruik. De oudste vermeldingen van verjaardagen stammen uit het oude Egypte, waar de geboortedagen van farao’s werden gevierd. In de middeleeuwen vierden mensen vooral hun naamdag: de feestdag van de heilige naar wie ze waren vernoemd. Pas in de 19e en 20e eeuw werd het vieren van verjaardagen, zoals we die nu kennen, een wijdverspreid gebruik. Tegenwoordig is een verjaardag vieren een sociale gebeurtenis, vooral kinderverjaardagen. Hierbij staan feestjes, spelletjes en traktaties centraal. Er zijn vanuit verschillende geloofsovertuigingen ook groepen die juist hun verjaardag niet vieren. Zo geloven Jehovah’s getuigen dat verjaardagsvieringen geen christelijke oorsprong hebben, de verjaardagen genoemd in de Bijbel geassocieerd worden met negatieve gebeurtenissen. Ook Binnen het Ortodox Jodendom en Islam hebben verjaardagen een minder culturele of religieuze betekenis. Bij het vieren van verjaardagen in de klas is het dus belangrijk om gevoelig te zijn voor deze overtuigingen en alternatieven aan te bieden als dat nodig is.
Een feestelijke mijlpaal
Toen ik mijn moeder vroeg of zij vroeger ook trakteerde op school, vertelde ze over het ‘Witte Winkeltje’, een snoepwinkeltje waar je naast kleine snoepjes ook knotsen en salmiak kon kopen om uit te delen op school. Vandaag de dag wordt er op veel basisscholen nog steeds uitgedeeld. Het trakteren op school is een typisch Nederlands gebruik en past in de Nederlandse cultuur van gezelligheid en delen. Naast het uitdelen wordt er ook voor de jarige gezongen.
Zelf hanteer ik bij elke jarige hetzelfde ritueel. Bij binnenkomst mag het kind een happy birthday-sticker en een verjaardagskaart uitzoeken. Op het digibord versiert de jarige een taart. Vaak verspreid ik de verjaardag over de dag. Eerst zingen we en maak ik een slowmotionfilmpje terwijl de jarige van de tafel springt. Later op de dag lopen we de polonaise en wordt er uitgedeeld. De jarige krijgt hulp, terwijl de klas zijn ogen dicht heeft. Als cadeautje zoeken ze een hartjes steen uit om mee naar huis te nemen.
Inspiratie voor het vieren van verjaardagen
Het uitgangspunt van elke juf en meester is dat de jarige zich op zijn of haar verjaardag extra speciaal voelt. Ik geef je zeven ideeën als je toe bent aan variatie voor jouw rituelen:
1. De verjaardagkoffer
Stel een feestelijke verjaardagskoffer samen die de jarige aan het begin van de dag opent. De koffer kan gevuld zijn met feestelijke items, zoals een sjerp, feestbrillen, een button, een Hawaii-slinger en een feesthoedje. De jarige mag deze de hele dag dragen. Dit geeft meteen een feestelijk tintje aan de dag!
2. Het verjaardagsinterview
Zet de jarige in het zonnetje door een verjaardag interview te houden. De klas mag vragen stellen, zoals:
– Wat is je fijnste verjaardagstraditie?
– Wat is het leukste cadeau dat je ooit hebt gekregen?
– Wat zou je op je droomverjaardag willen doen?
Dit zorgt voor een persoonlijk moment en meer connectie onderling.
3. Verjaardag keuzekaartjes
Geef de jarige de regie door een keuzekaart te laten kiezen. Hij kiest uit verschillende activiteiten, zoals:
– 15 minuten extra buitenspelen.
– Een Just Dance liedje in de klas.
– 10 minuten moppen tappen met de hele klas.
– Uit het raam roepen: ‘Ik ben vandaag jarig!’
Special voor deze blog maakten we een gratis download met dit soort keuzekaarten. Je vindt ze hier.
4. Verjaardag Foto Booth
Richt een hoek van het klaslokaal of de gang in als fotobooth met een feestelijke achtergrond en props zoals hoedjes, brillen, boa’s en borden met grappige teksten. De jarige staat in het middelpunt en klasgenoten mogen samen met hem/haar op de foto. Aan het einde van de dag kun je de foto’s natuurlijk printen of digitaal delen als herinnering aan het feest.
5. De verjaardagwensen slinger
Laat alle klasgenootjes een kaartje maken met een wens voor de jarige. Verzamel deze kaartjes aan een slinger en hang die in de klas op. Dit zorgt niet alleen voor een feestelijke sfeer, maar geeft de jarige ook een blijvende herinnering aan zijn of haar speciale dag. Ook hier vind je een gratis download van in deze blog!
6. Tijdscapsule
Laat de jarige een “verjaardagswens” of herinnering opschrijven en stop dit in een tijdcapsule voor de klas. De capsule kun je aan het einde van het schooljaar openen of misschien nog leuker aan het einde van groep 8.
7. Verjaardagsquiz
Laat de jarige drie quizvragen over zichzelf bedenken. Laat zijn klasgenoten deze beantwoorden. Bijvoorbeeld:
– Wat is het favoriete eten van de jarige?
– Wat wil hij/zij later worden?
– Wat is de favoriete kleur?
De jarige kan de antwoorden bevestigen en de klasgenootjes leren zo meer over elkaar.
Boekentip
Het boek ‘Alles over je verjaardag’ is een mooie toevoeging in de bovenbouw. Hierin worden sterrenbeelden uitgelegd en is er per maand een overzicht met weetjes voor elke dag. Zo kwam bijvoorbeeld op mijn verjaardag in 1965 de film The Sound of Music uit, toch een grappig feitje wat ik niet meer vergeet.
Anders dan anders
Niet op alle scholen wordt de verjaardag van de kinderen individueel gevierd. Voormalig ambassadeur Dieke schreef hier voor Kleuteruniversiteit eerder een blog over. Bij haar op school organiseren de jarigen uit dezelfde maand een gezamenlijk feest. Voor leerlingen een mooie uitdaging, voor leekrachten levert het tijdswinst op door de verjaardagen te centreren. Ik zou als leerkracht op de dag zelf wel een verjaardagskaart meegeven aan de jarige.
Niet uitdelen is ook een mogelijkheid. Het kiezen voor een klassencadeau of gezamenlijke activiteit in plaats van uitdelen heeft meerdere voordelen. Zowel voor de jarige als voor de klas. Allereerst draagt het bij aan gelijkheid en inclusiviteit. Niet elk gezin heeft dezelfde financiële middelen om traktaties te bekostigen. Door gezamenlijk een activiteit te organiseren draagt dit bij aan de inclusieve sfeer in de klas. Een boek, gezelschapsspel of knutselspullen als klassencadeau is daarnaast ook duurzaam en blijvend. Door een gezamenlijke activiteit te organiseren, ligt de nadruk op samen iets leuks doen, zoals een knutselproject, speurtocht, sportactiviteit of voorleesmoment. Dit versterkt de onderlinge band en zorgt voor waardevolle herinneringen in plaats van alleen een korte traktatie. Traktaties bestaan vaak uit snoep of andere ongezonde snacks. Niet uitdelen is dus een gezondere optie zonder de feestelijke sfeer te verliezen. Een klassencadeau of activiteit legt de nadruk op samen vieren en langdurig plezier, wat vaak meer betekenis heeft dan een kort moment van uitdelen.
Een dag om te koesteren
Verjaardagen in de klas zijn zo’n leuke kans om kinderen een speciaal en onvergetelijk moment te bezorgen. Of je nou gaat voor een individuele viering, een gezamenlijk feest, wel of niet trakteren, het draait erom dat de jarige zich gezien en gewaardeerd voelt. Je creëert warme herinneringen die kinderen hun hele leven meenemen. Want zeg nu zelf, jij weet je eigen verjaardag op de basisschool vast ook nog. Dus vier het leven, vier de momenten en vooral: vier het samen!
Downloads
De downloads bij dit blogbericht zijn:
Verjaardag keuzekaartjes