Steeds meer scholen ontdekken de voordelen van het thematisch werken. Het kleuteronderwijs en ook IPC scholen profiteren al jaren van deze aanpak en weten deze voordelen haarfijn op te noemen. In deze blog lees je waarom thematisch werken bij deze (kleuter)leerkrachten dé aanpak is en waarom ze het iedere collega in het basisonderwijs zouden willen aanraden.
1. Hoge betrokkenheid
Alle leerkrachten met ervaring op het gebied van thematisch werken benoemen als eerste dat de kinderen tijdens de uitvoering van een thema een hoge betrokkenheid laten zien. Die betrokkenheid is uiterst belangrijk omdat kinderen zich open stellen voor het leren, ze zijn intrinsiek gemotiveerd. Leren omdat het moet zorgt er niet voor dat kinderen de leerstof beter gaan onthouden. Leren omdat kinderen dat willen kan daar juist wel voor zorgen.
2. Vakoverstijgend
Binnen een thema kun je heel gemakkelijk vakoverstijgend werken. Bij thematisch werken komen over het algemeen alle zaak- en creatieve vakken aan bod. Natuurlijk ben je tijdens de uitvoering van een thema ook zeer gericht bezig met leesonderwijs en kun je op redelijk simpele wijze ook het rekenonderwijs integreren. Zo creëer je een samenhangend onderwijsaanbod waarin alle vakken een plek krijgen.
Onderwijsvernieuwer Jan Ligthart wist het al en omdat hij het zelf het beste zegt, laten we graag hem aan het woord:
“Haal bijvoorbeeld een visnet uit de haven in de school en ga dan vertellen van een spannende visvangst op zee, laat de platen daarvan zien, laat de kinderen touwtjes maken van vlas, laat ze de mazen opmeten, haal een vis uit de viswinkel en meet en ontleed die, laat een kaart zien van de Noordzee en van de belangrijkste vissoorten die daar gevangen worden, zing met de klas van de mosselman, laat een schilderij met vissersschepen zien op het Scheveningse strand, laat de kinderen zelf vissen en vissersschepen tekenen, bespreek en laat zien hoe de vis schoongemaakt moet worden, wat daarbij de noodzakelijke hygiënische maatregelen zijn, laat ze de vis wegen en laat ze in de winkel gaan vragen hoeveel een kilo daarvan kost, bespreek de uitvinding van het haring kaken, ga met de klas naar een visafslag en bespreek en vergelijk de opbrengsten voor de visser, de handelaar en de winkelier. Spel, arbeid, vertelling – de drie-eenheid der methodiek”.
bron: Wikipedia
3. Betekenisvol
Betekenisvol leren is aansluiten bij de belevingswereld van het kind. Het integreren van alle vakken in het thema zorgt er ook voor dat je het betekenisvol maakt. Het onderwerp wordt van diverse kanten bekeken. Deze aanpak zorgt voor samenhang en helpt kinderen de relatie tussen de vakken en de wereld te zien. Ook leggen kinderen diepere verbanden tussen verschillende onderwerpen.
4. Eigenaarschap
Bij de start van een thema wordt er regelmatig aan kinderen gevraagd wat ze over het onderwerp zouden willen leren. Door kinderen eigenaar te maken van hun leerproces zorg je direct voor een grotere motivatie, gevoel van verantwoordelijkheid en een positiever zelfbeeld. Dit alles kan leiden tot hogere resultaten.
5. Meer interactie
Omdat kinderen met hun vraag aan de slag gaan, is er meer ruimte voor het houden van gesprekken en discussies. Ze leren zich kritisch op te stellen, door te vragen en zo dieper op het onderwerp in te gaan. We leren ze zo de vaardigheden om zo’n gesprek te kunnen voeren. Door interactie leren kinderen sowieso veel meer dan over een schrift gebogen zitten.
6. Onderwijs op maat
Het creëren van eigenaarschap zorgt ervoor dat kinderen op zijn eigen niveau kan werken. Ook kan ieder kind bij zijn talent iets kwijt terwijl je toch allemaal met hetzelfde onderwerp bezig bent.
7. Vaardigheden
Bij thematisch werken ben je als leerkracht vooral veel bezig met het aanleren van vaardigheden die ze meenemen naar een volgend thema en wederom hierbij toepassen. Zo gaat het integreren van computervaardigheden bijna moeiteloos. Ook gespreks- en onderzoekvaardigheden worden bij thematisch werken voortdurend aangesproken.
8. Tijdbesparend
Omdat je vakken integreert zorg je niet alleen voor een samenhang maar bespaar je ook tijd. Je neemt de kinderen als uitgangspunt en niet de methode.
9. Verdieping
Werken met een thema biedt ruimte voor verdieping. Waar een methode stopt met het verstrekken met informatie, blijven de kinderen vragen stellen. En binnen het concept van thematisch werken is dat nou juist de bedoeling!
10. Thematisch werken laat een indruk achter
Het leren aan de hand van thematisch werken creëert herinneringen. De inhoud van een leerboek herinner je jezelf later niet maar een mooi verhaal wel. En een ervaring herinner je jezelf later vaak ook nog. Een voorbeeld: “Weet je nog dat we die vogelhuisjes gingen timmeren en zelf moesten meten en zagen?” Of: “Weet je nog die som uit het rekenboek?”
11. Grootschalig inzetten op leesonderwijs
Lezen is cruciaal en onmisbaar voor kinderen omdat het succes van hun schoolcarrière voor het grootste gedeelte afhangt van hun leesvaardigheid. Lezen omdat het moet is nooit leuk. Lezen omdat het onderdeel is van het geheel, omdat je zo verder komt bij het leren bij het beantwoorden van je eigen vragen zorgt ervoor dat kinderen het belang van het lezen inzien. Sterker nog, ze zullen niet eens in de gaten hebben dat ze bezig zijn met leesonderwijs. Daarnaast ben je heel gericht bezig met woordenschatontwikkeling en omdat woorden binnen een thema regelmatig in een betekenisvolle context aan bod komen beklijven ze beter.
Heb jij de voordelen van thematisch werken al ontdekt en weet jij nog een ander voordeel te benoemen? Laat het ons dan zeker weten!
Deze blog is samengesteld met de hulp van Sharaya van Wilsem, Ester Monnereau, Sigrid Olivier, Janneke van de Groes, Kim den Ouden, Monique van Essen en Meriël Bouwman.