Nadia Kuipers is werkzaam op OBS De Globe in Rotterdam en ambassadeur van Junioruniversiteit. In deze blog laat zij zien hoe zij in groep 3 tijd maakt voor thematisch werken. Thematisch werken is enorm leuk, maar dat is niet de reden dat ik het in groep 3 inzet. Ik gebruik het omdat ik beter wil aansluiten bij de ontwikkeling van de kinderen en omdat ik een soepelere overgang wil van groep 2 naar groep 3. Hoe ik dat bereik en waar ik de tijd vandaan haal lees je in deze blog.
Een ontwerpschema
Allereerst ben ik begonnen met een overzicht van de tussen- en einddoelen voor groep 3 . Deze heb ik verdeeld over het jaar in vijf periodes. Een periode loopt van vakantie tot vakantie. Ik maak per periode een ontwerpschema, hierin staan de doelen voor lezen, spelling en rekenen. Vervolgens ga ik op zoek naar vijf geschikte thema’s. Ik houd hierbij rekening met de inhoudsdoelen oriëntatie op jezelf en de wereld van het SLO. Doordat ik mij houd aan de vakantie duren thema’s langer dan de meeste methodes aanhouden. Dit geeft tijd en ruimte om het thema rustig op te bouwen en af te ronden. De inhoud van het thema komt zo beter tot zijn recht, ik heb meer ruimte om de verschillende onderwerpen aan te stippen. Zo hoef ik niet te haasten en steeds nieuwe materialen te verzamelen.
Keuzes maken
Bij het kiezen van de thema’s probeer ik rekening te houden met schoolbrede activiteiten. Deze verwerk ik zoveel mogelijk in de thematijd. In de eerste periode laat ik het thema bijvoorbeeld aansluiten bij de Kinderboekenweek. Het thema in de tweede periode verweef ik met de Sinterklaas- en kerstviering. Dit jaar is dat het thema: Feest! Vanuit het gekozen thema bepaal ik de doelen voor wereldoriëntatie en woordenschat. Deze krijgen een plek in het ontwerpschema. Vervolgens ga ik op zoek naar materialen en activiteiten die aansluiten bij deze doelen. Ik maak eigenlijk niets zelf, maar gebruik wat ik online kan vinden. Dit is waarom ik de projecten van Junioruniversiteit van meerwaarde vind. Ik kies passende activiteiten uit het project of kijk welke ik passend kan maken. Deze activiteiten komen ook in het ontwerpschema. De activiteiten gebruik ik om nieuwe lesstof te verwerken of om de lesstof op een speelse manier in te oefenen. Doordat ze aansluiten bij de periodedoelen kost dit geen extra tijd. Vaak is het mogelijk om opdrachten uit de methodes te vervangen voor een thematische activiteit met hetzelfde doel. Ik gebruik bijvoorbeeld regelmatig een thematische lees- of rekenactiviteit van Junioruniversiteit in plaats van een methodeles. Wanneer je werkt vanuit de doelen heb je een focus. Het is dan makkelijker om te bepalen wat je wel doet en wat je niet doet. Ik kijk kritisch naar de methodes en doe alleen wat nodig is om de doelen te behalen. Ik sla dus gerust wat opdrachten uit de werkboeken over. De kinderen leren veel meer van het lezen en verwerken van een thematekst dan van lijntjes trekken in een werkboek.
Wereldoriëntatie als basis voor de themahoek
In de middag maak ik tijd voor wereldoriëntatie en spelen in de hoeken. Tijdens de wereldoriëntatielessen duiken we inhoudelijk in het thema, hier komt veel taal aan bod omdat ik de kinderen zelf aantekeningen laat maken. We lezen teksten die aansluiten bij het thema vanuit verschillende bronnen. Tijdens deze schrijfmomenten geef ik altijd feedback op het handschrift, daartegenover staat dat ik lessen uit de schrijfmethode oversla. Ik gebruik geen methode voor wereldoriëntatie, dit aanbod komt allemaal vanuit de thema’s. Ik laat me leiden door de belangrijke onderwerpen die hierin te vinden zijn en de vragen van de kinderen. Het spelen in de hoeken organiseer ik niet strak. Als kinderen gewoon willen spelen of knutselen, dan mag dat ook. In het lokaal is weinig ruimte voor hoeken, maar in de gang is er een themahoek. De kinderen richten de hoek gedurende het thema in. Soms werken zij eigen ideeën uit en soms begeleid ik de kinderen daar bij. We werken nu rond het thema insecten. De themahoek is een vlindertuin. Laatst hoorde ik de kinderen eten bestellen in de vlindertuin, vanuit dit spel hebben we een restaurant toegevoegd aan de themahoek. Het volgen van de interesses van de kinderen is heel belangrijk wanneer je succesvol thematisch wil werken.
Hopelijk heb je door deze blog een idee gekregen hoe je zonder dat het veel tijd kost thematisch kan werken in groep 3. Stuur gerust een bericht via mijn instagrampagina @kijkje.in.groep3 als je vragen hebt naar aanleiding van deze blog.