Muriël Tebbe is werkzaam op een school in Tilburg en auteur en workshopleider bij Junioruniversiteit. Na twee jaar werkzaam te zijn geweest in een kleuterklas, maakte ze de overstap naar groep 3, waarbij ze de ruimte kreeg om het onderwijs op een meer betekenisvolle wijze vorm te geven.
Voor-koor-doorlezen als basis van de leesles
Bij de start van mijn tijd in groep 3 begon ik direct met het integreren van hoeken en thematisch werken om het leren meer betekenisvol te maken. Voor het leesonderwijs volgde ik uit tijdgebrek echter vooral de methode. Rond de kerstvakantie kwamen de eerste scheurtjes in de leesmotivatie: voor sommige kinderen lag het tempo veel te hoog, kinderen kregen hun werkboek niet af en er waren kinderen die het lezen veelal stiekem oversloegen om maar aan het werkboek toe te komen. Lezen was niet leuk meer, maar een moetje. Ik had het gevoel de methode af te draaien zonder dat dit het gewenste effect had. Ik wilde weer kinderen zien die hielden van lezen en een leerkracht zijn die zelf de regie had.
In overleg met de intern begeleider ben ik me gaan verdiepen in de methodiek van José Schraven (Zo leren kinderen lezen en spellen) en het boek Technisch lezen in een doorgaande lijn. Met behulp van deze boeken lukte het om mijn leesroutines sterker in te richten en weer plezier te krijgen in de leesles, zowel voor mijzelf als voor mijn leerlingen. Daarbij gebruik ik de methodiek van José Schraven als basis en gebruik ik daarbij leermiddelen van de methode Veilig Leren Lezen Kim-versie. Bij het gebruik van het werkboek maak ik keuzes, want lang niet alle bladzijdes dragen bij aan de leesontwikkeling. Op de website van School aan Zet vind je kwaliteitskaarten die je kunnen helpen bij het maken van deze keuzes. De basis van mijn leesles is het voor-koor-door-lezen. Marita Eskes (2021) geeft aan dat zij nog vaak op scholen ziet dat er losse leesbeurten worden gegeven tijdens het doorlezen. De kinderen zijn dan lang niet allemaal actief. Daarom in deze blog tips en tricks voor effectief voor-koor-doorlezen in groep 3!
Voor-koor-door
Het voor-koor-doorlezen komt bij mij in de klas in elke leesles terug en de kinderen spreken daarin dezelfde taal als ik. Laat ik daarom eerst eens delen wat die taal is. Op het digibord zien de leerlingen in een visueel schema welke verwachtingen ik heb tijdens het voor-koor-doorlezen
Voorlezen: Ik lees als leerkracht voor op mijn eigen vloeiende en vlotte tempo. De leerlingen luisteren naar mijn stem, kijken in hun boek en wijzen mee met hun vinger. Zij zijn stil, terwijl ik hardop lees.
Koorlezen: Ik lees samen met alle kinderen. Dat doe ik door de klankwaarde te verlengen en zo de traagste lezer mee te trekken. Dit noemen we in de klas zingend of zoemend lezen. Alle kinderen lezen op dit tempo mee en wijzen bij met hun vinger. Het volume van de kinderen is zo, dat iedereen mijn stem kan horen.
Doorlezen: Een van de kinderen leest op zijn eigen tempo en de andere kinderen lezen allemaal mee. Hiermee heb je echter lang niet alle kinderen aan het lezen. Daarom kies ik bij het doorlezen vaak voor een actieve werkvorm die alle kinderen aan het lezen. Ondertussen loop ik rond en luister ik bij de kinderen mee.
Benieuwd naar een aantal werkvormen die ik hiervoor gebruik?
Werkvorm 1 – Steen-papier-schaar-lezen
De kinderen lezen in tweetallen. Laat hen één boekje in het midden van de tafels leggen. Ze spelen steen-papier-schaar. Steen verslaat schaar, schaar verslaat papier en papier verslaat steen. De winnaar mag kiezen welk gedeelte van de bladzijde het tweetal samen leest. Dit doen ze in feite dus nogmaals in koor. De snelste lezer houdt daarbij rekening met de ander en trekt diegene mee door de rijtjes heen. Dit kun je uiteraard afwisselen met rijtjes echt zelf laten lezen, maar dan is er wel minder garantie dat iedereen actief leest.
Werkvorm 2 – Levellezen
De kinderen lezen ieder voor zich. Op het digibord geef je aan welk gedeelte van de bladzijde welk nummer heeft. Zelf teken ik vaak op schematische wijze welke leesvorm bij welk level hoort . Zo kan het zijn dat de kinderen rijtje 1 zittend op de grond lezen, rijtje 2 staand op hun stoel en rijtje 3 zittend op hun tafel. Doordat je deze werkvorm elke keer kunt aanpassen naar wat op dit moment werkt, is het gegarandeerd een succes. Iedereen beweegt, iedereen leest en jij kunt rondlopen om overal mee te luisteren. Vaak pas ik deze werkvorm ongeveer vijf minuten toe.
Werkvorm 3 – Discolezen
Veel eenvoudiger, maar motiverender dan deze werkvorm wordt het niet. Ik start een lied of dansje op Youtube. De kinderen mogen dansen en bewegen bij hun eigen plek zolang de muziek afspeelt. Zet ik de muziek op pauze? Dan ga je zo snel mogelijk zitten en oefenen met de bladzijde die je zojuist voor-en koor hebt gelezen. Ook bij deze werkvorm kun je gemakkelijk rondlopen en meeluisteren bij alle kinderen. Belangrijk is om bij deze werkvorm van tevoren na te denken over hoe de kinderen kunnen bijhouden waar zij zijn gebleven, bijvoorbeeld met een memoblaadje, leespijl of boekenlegger.
Downloads
De downloads bij dit blogbericht zijn:
Met deze werkvormen en veel tijd voor effectief voor-koor-doorlezen is wat mij betreft leesplezier gegarandeerd! Naast Veilig en Vlot gebruiken wij in groep 3 op gestructureerde wijze een Tekst van de week. Benieuwd hoe we dit gebruiken? Dat lees je in mijn volgende blog! Heb je nog tips voor andere werkvormen voor mij? Of vind je het leuk om meer te volgen over mijn onderwijs? Volg mij op mijn Instagram @puur.juf.muur