Verhalend door de provincies

In dit project voor groep 5 en 6 wordt de topografie van de provincies van Nederland in een betekenisvolle context en in samenhang met andere vakken aangeboden. Dit goedgevulde project met veel bijlagen is geschreven bij het boek ‘Van bij ons’, samengesteld door Margot Senden. De volksverhalen uit dit boek vormen de rode draad in het project.

Van de auteur

Een project schrijven waarbij topografie in een betekenisvolle context en in samenhang met andere vakken wordt aangeboden, stond hoog op mijn verlanglijstje. Wereldoriëntatievakken worden op veel scholen al betekenisvol en in samenhang aangeboden. Maar topografie blijft vaak een vak waarbij het enkel gaat om plaatsnamen, rivieren en gebieden uit het hoofd leren. Bij Junioruniversiteit zijn we ervan overtuigd dat dit anders kan en willen we zorgen voor context zodat het meer betekenis voor de kinderen krijgt.

In dit project ontwikkelen de kinderen een mental map bij de provincies van Nederland. Topografie wordt in samenhang aangeboden met taal, rekenen, geschiedenis, aardrijkskunde en kunstzinnige vorming. In deze lessen zit het werken met topografiekaarten op een betekenisvolle manier verwerkt.

Een mentale kaart, vaak ook aangeduid met het Engelse woord mental map, geeft aan hoe een persoon de omgeving bekijkt en interpreteert op basis van eerdere ervaringen en standpunten. Het is geen geografische kaart, maar een representatie van het cognitieve beeld dat een individu zich gevormd heeft.

De prachtige volksverhalen uit het boek Van bij ons vormen de rode draad in dit project. Dit boek bevat een volksverhaal uit elke provincie. Ik ben er van overtuigd dat deze verhalen enorm tot de verbeelding van de kinderen spreken en dat dit zorgt voor een grote betrokkenheid.

In de startactiviteit maken de kinderen kennis met de twaalf verdwaalde hoofdpersonen uit het boek. Ze komen aan de hand van een QR-code speurtocht meer over hen te weten. Elke les start met het voorlezen van een volksverhaal. In het verhaal zitten hints verstopt over de woonplaats van een van de hoofdpersonen. De kinderen plakken de afbeelding van een hoofdpersoon op de juiste provincie op de verzamelkaart. Hierdoor maken we de aangeboden provincies visueel. Bij de slotactiviteit noteren ze kenmerken of herinneringen op de verzamelkaart om de provincies goed te kunnen onthouden.

Dit project kun je inzetten op verschillende niveaus. Bekijk bij de startactiviteit welke groeifase bij jouw groep past.
Groeifase 1: De kinderen hebben nog geen lessen topografie gehad over de provincies van Nederland. Je introduceert met dit project de basistopografie van de provincies van Nederland.

Groeifase 2: De kinderen hebben al enigszins kennis van en kaartbeeld bij de provincies van Nederland. Je herhaalt met dit project de basistopografie van de provincies van Nederland en breidt dit verder uit.

Je kunt dit project op verschillende manieren inzetten. Je kunt het project in één keer aanbieden, bijvoorbeeld als je de basistopografie van de provincies van Nederland voor het eerst aanbiedt. Of je biedt het project aan om juist de basistopografie van de provincies van Nederland te herhalen. Je kunt er ook voor kiezen om dit project te verspreiden over een schooljaar. Elke keer dat je een nieuwe provincie aanbiedt, bied je de bijbehorende les aan.

De volgorde van de lessen kun je helemaal zelf bepalen. Met uitzondering van de startactiviteit, de les Het wapen van… en de slotactiviteit. De startactiviteit moet als eerste worden aangeboden. De les Het wapen van… en de slotactiviteit kunnen pas worden aangeboden nadat alle lessen aan bod zijn gekomen.

Lesdoelen

Download hier de lesdoelen van dit project.

In de praktijk

Bekijk ook eens dit artikel uit Junioruniversiteit magazine over het gebruik van dit project in de klas (klik op de afbeelding):

Foto’s

Foto’s van het project in de praktijk:

Blog

Bekijk ook eens deze blog over het project in de klas:

Inspiratieblog: betekenisvol topografieonderwijs + gratis download

*** Let op! De aanschaf van deze digitale download geeft standaard gebruiksrecht voor slechts één persoon / individuele leerkracht of één klas binnen een school. Gebruik je het materiaal in meerdere klassen op school? Dan dien je meerdere licenties aan te schaffen. Het aantal benodigde licenties kun je selecteren voordat je het product in je winkelmand plaatst. Digitale Junioruniversiteit materialen mogen zonder geldige licentie niet worden gedeeld.