Inspiratieblog: Tekst van de week

Muriël Tebbe is werkzaam op een school in Tilburg en auteur en workshopleider bij Junioruniversiteit. Na twee jaar werkzaam te zijn geweest in een kleuterklas, maakte de overstap naar groep 3, waarbij ze de ruimte kreeg om het onderwijs op een meer betekenisvolle wijze vorm te geven.

De tekst van de week

Bij de start van mijn tijd in groep 3 begon ik direct met het integreren van hoeken en thematisch werken om het leren meer betekenisvol te maken. Voor het leesonderwijs volgde ik uit tijdgebrek echter vooral de methode. Rond de kerstvakantie kwamen de eerste scheurtjes in de leesmotivatie: voor sommige kinderen lag het tempo veel te hoog, kinderen kregen hun werkboek niet af en er waren kinderen die het lezen veelal stiekem oversloegen om maar aan het werkboek toe te komen. Lezen was niet leuk meer, maar een moetje. Ook ik zelf had het gevoel de methode af te draaien zonder dat dit het gewenste effect had. Ik wilde weer kinderen zien die hielden van lezen en een leerkracht zijn die zelf de regie had. In mijn vorige blog deelde ik dat het voor-koor-doorlezen de basis werd van mijn effectieve leesles en beschreef ik verschillende werkvormen die je kunt inzetten om het voor-koor-doorlezen actiever te maken en alle kinderen aan het lezen te krijgen. Deze blog neem ik jullie mee in het gebruik van een Tekst van de week.

Het concept

Elke week kies ik een uitdagende leestekst uit voor de kinderen die past bij ons huidige thema. In het begin van het schooljaar schrijf ik de teksten regelmatig zelf om ervoor te zorgen dat het teksten zijn passend bij ons thema met vooral de letters die tot dan toe zijn aangeleerd. Later in het jaar maak ik gebruik van teksten uit boeken, websites, tijdschriften, et cetera. De tekst van de week komt elke dag tijdens de leesles aan bod. Door het herhaald lezen doen alle kinderen succeservaring op en maken we ook nog eens veel leeskilometers. Elke dag ziet het aanbod van deze tekst er anders uit.

Maandag

Op de eerste dag van de week lees ik de tekst twee keer voor terwijl de kinderen bijwijzen en luisteren. Daarna lezen we de tekst nog een keer in koor. Daarnaast besteed ik aandacht aan de titel en de grote lijn van de tekst. We bespreken kort waar de tekst over gaat en bepalen samen of het informerende of verhalende tekst is.

Dinsdag

Op de tweede dag lees ik de tekst nogmaals voor terwijl de kinderen bijwijzen. Dan lezen we de tekst twee keer in koor. Vandaag besteden we aandacht aan voor de kinderen onbekende woorden. We zoeken afbeeldingen op en visualiseren moeilijke woorden op het digibord. Deze afbeeldingen en tekeningen slaan we op, zodat we die morgen tijdens het lezen van de tekst weer in beeld kunnen brengen.

Woensdag

De derde dag lees ik de tekst nog één of twee keer in koor met de kinderen afhankelijk van het leesniveau in de groep. We bespreken verbanden en eventuele verwijswoorden in de tekst. Als het een gedicht betreft, bespreken we welke woorden er rijmen. Ik geef de kinderen ruimte om uit te spreken wat ze opvalt aan de tekst. Daarna lezen de kinderen vijf tot acht minuten in duo’s. Die duo’s bepaal ik elke dag simpelweg door beurtstokjes aan elkaar te koppelen en te benoemen waar in het lokaal dat tweetal plaatsneemt. Zo is het leesmaatje en de locatie elke keer anders. Dit houdt de kinderen alert en actief. Wanneer we in duo’s lezen, is er veel mogelijkheid tot differentiatie. Kinderen die het lezen nog lastig vinden, geven bij hun leesmaatje aan het prettig te vinden om de hele tekst in koor te lezen zodat zij zich kunnen optrekken aan de sterkere lezer. Andere duo’s lezen zin om zin en weer een ander tweetal kiest ervoor om beurten een alinea te lezen. Vanaf het begin van het schooljaar oefenen we die verschillende leesvormen, eerst zonder keuzeruimte, later met. Zo weten zij exact wat er van ze wordt verwacht.

Donderdag

Als de tekst van de week voor veel kinderen een uitdaging blijkt te zijn, lees ik de tekst op de vierde dag nog één keer in koor. Vaak is het echter zo dat de kinderen op dag 4 direct met duolezen aan de slag kunnen.

Vrijdag

Op vrijdag lezen de kinderen nog eenmaal in duo’s de tekst van de week. Daarna mogen een aantal duo’s de tekst laten horen aan de groep of leest iedereen in de groep een zin. Regelmatig nemen we een filmpje op om de ouders te laten zien hoe goed we geoefend hebben en in de klas hebben we en speciale leesmicrofoon waarmee de kinderen zichzelf kunnen opnemen en terugluisteren. We koesteren de leesontwikkeling en laten zien dat ieder kind op zijn manier groeit!

In het begin van het schooljaar gebruiken we naast de tekst van de week regelmatig prentenboeken om close listening toe te passen en het begrip van verhalen en teksten te stimuleren. Naarmate groep 3 vordert maken we meer de overgang naar close reading van de tekst van de week en komen creatieve werkvormen in de laatste sessies van de week aan bod. We merken dat de Tekst van de week een grote motivatie is voor alle kinderen, zowel de sterkere lezers als de kinderen die net wat meer oefentijd nodig hebben!