Janneke van de Groes is leerkracht op basisschool het Mozaïek. Daarnaast is ze ambassadeur van Kleuteruniversiteit en auteur bij Kleuteruniversiteit en Junioruniversiteit. In deze blog vertelt zij hoe je in de klas actief aan de slag kunt gaan met de actiebladen-pakketten.
Kinderen, jong of oud, moeten vooral handelingsgericht bezig zijn, zodat ze spelend wijzer worden. Kinderen leren door te spelen en te doen. Wanneer een activiteit interessant is, blijft informatie beter hangen. Alle zintuigen gebruiken, zorgt voor een beter en breder begrip. Met deze kennis hebben wij actiebladen ontworpen als tegenhanger van werkbladen.
Actiebladen zetten aan tot actie en kinderen hebben vaak niet eens door dat ze aan het leren zijn. Bij actiebladen wordt vaak concreet materiaal gebruikt waarmee de kinderen eerst een handeling uitvoeren voordat ze een antwoord op het blad noteren. De antwoorden na de handeling zijn variabel. Wanneer kinderen actiebladen met meerdere personen uitvoeren, gaan ze met elkaar in gesprek en wordt overleg en samenwerking gestimuleerd. Door de differentiatie in groeifases is het voor ieder kind mogelijk om met de actiebladen te werken. Ook de kinderen die wat meer aankunnen worden op deze manier uitgedaagd.
Lezen en rekenen en meer met actiebladen
Er bestaan verschillende actiebladenpakketten. Er is een pakket voor rekenen, lezen en er zijn themapakketten zoals Sinterklaas. In het rekenpakket komen doelen aan bod als erbij- en erafsommen, splitsen, wegen, meten en spiegelen. In het actiebladenpakket lezen komen doelen voor die te maken hebben met letterkennis, woorden lezen en schrijven. In een themapakket zitten actiebladen zowel op gebied van taal, als van rekenen.
Voorbeelden van actiebladen
In ieder pakket zitten twaalf actiebladen. Hier volgen enkele voorbeelden.
Actiebladen taal
Woorden maken: De kinderen maken woorden door letterkaarten om te draaien. Iedere keer als een kind een letter omdraait, schrijft hij deze op. Bij iedere kaart kijkt het kind of hij deze letter met de vorige letter kan aanvullen tot een woord. Zo ja, dan schrijft hij deze ernaast op het actieblad. Zo niet, dan schrijft hij de letter eronder. Wordt er een woord gevormd? Dan schrijft het kind het hele woord in een vak.
Woordenrace: Kinderen draaien om beurten een letterkaart om en leggen deze open op tafel. Dit herhalen ze totdat iemand een woord kan maken van de letters die op tafel liggen. Dit mag iedere speler zijn. Wanneer een kind een woord kan maken, roept hij dit woord en legt hij de letters voor zich neer. Alle kinderen schrijven het woord in de staafdiagram boven de naam van het kind dat het woord gemaakt heeft. De letterkaarten van dit woord worden van tafel gehaald en gaan door met het omdraaien van letterkaarten totdat er weer een woord gevormd wordt.
Actiebladen rekenen
Splitsen: De kinderen dobbelen met twee cijferdobbelstenen tot en met 6, tellen de cijfers bij elkaar op en schrijven de uitkomst op een boot. Dit herhalen ze totdat alle boten zijn genummerd. Vervolgens gaan de kinderen de getallen op de boot splitsen. Om beurten dobbelen ze met een dobbelsteen tot en met 12, zoeken de boot die bij het gegooide aantal hoort, splitst deze en schrijven de splitsing in de zeilen. De kinderen herhalen de stappen totdat alle zeilen zijn ingevuld.
Wegen met tientallen: Op het actieblad staan verschillende kleuren en vormen aangegeven. De kinderen gaan op zoek naar voorwerpen met dezelfde kleur of vorm. Wanneer ze een of meerdere voorwerpen hebben gevonden, tekenen de kinderen de voorwerpen op het actieblad. Na het tekenen leggen de kinderen de voorwerpen op de weegschaal, lezen het gewicht af, benoemen het getal en bekijken tussen welke tientallen dit getal in de getallenrij staat. Deze tientallen schrijven ze op.
Actiebladen sinterklaas
De bezorgpiet: De kinderen oefenen met even en oneven cijfers door middel van een huizenrij op het actieblad. Vervolgens maken ze een route van pijlen van en naar verschillende huizen. Vooraan de routestrook schrijven ze het huisnummer waar de bezorgpiet start en aan het eind van de routestrook het huisnummer waar de bezorgpiet stopt.
Actiebladen inzetten in de klas
Er zijn veel verschillende manieren om actiebladen in de klas in te zetten. Na een korte uitleg kunnen de kinderen er zelfstandig mee aan de slag, bijvoorbeeld tijdens de inloop. Maar ook tijdens een circuit, op de weektaak of als extra opdracht wanneer kinderen klaar zijn met hun werk. Zet de actiebladen in als verdieping op doelen die nog extra ingeoefend moeten worden. Er worden verschillende groeifases beschreven waardoor ze in te zetten zijn op ieder niveau.
Actiebladen in de praktijk
In verschillende klassen worden de actiebladen van Junioruniversiteit al ingezet. Ik heb aan enkele gebruikers gevraagd wat zij en de leerlingen van de actiebladen vinden en hoe het wordt ingezet in de praktijk.
Nena zet actiebladen in tijdens een circuit zoals de inloop in de ochtenden of tijdens een leescircuit op een herhalingsdag. Ze vindt de actiebladen heel praktisch en zijn met een kleine voorbereiding en makkelijk in te zetten. Kinderen zijn op een actieve manier aan het leren en met een een bepaald doel bezig.
“Juf, dit is veel leuker dan een gewone les!”
Myrte zet de actiebladen in tijdens het circuit, maar ook klassikaal. Bijvoorbeeld een schoenonderzoek voordat de kinderen hun schoen gingen zetten. “Ik vind de activiteiten heel tof. De actiebladen nodigen kinderen uit tot onderzoeken, samenwerken en doorzetten. De kinderen blijven nieuwsgierig tijdens het leren.”
Meriël vindt de actiebladen super! “Met weinig voorbereiding heb je een leuke, actieve en leerzame activiteit! In groep 3 zet ik de bladen in voor extra herhaling of op het moment van thema aanbod. Ik werk thematisch en vind het fijn als het lesmateriaal hier ook bij past. Daarbij ben ik niet zo’n fan van werkbladen, ik vind het top dat de kinderen altijd handelend bezig zijn maar wel ook de koppeling maken naar papier/ opschrijven.”
Wat vinden kinderen van de actiebladen?
Leerkrachten zetten de actiebladen in maar kinderen gaan daadwerkelijk met de actiebladen aan de slag. Enkele gebruikers vertellen wat ze zien bij de kinderen wanneer deze met actiebladen aan het werk zijn.
Nena ziet dat de kinderen met veel plezier met actiebladen aan de slag gaan. Ze hebben niet direct het idee dat ze aan het leren zijn, maar vinden het vooral leuk dat ze handelend bezig zijn.
“Hè, nu ik een cadeau met de aa heb verzonnen, heb ik gelijk weer een idee voor mijn verlanglijstje!”
Myrte merkt dat de kinderen ontzettend enthousiast waren. Het volume in de klas nam dan ook toe van enthousiasme. Ze waren geconcentreerd bezig en vertelden elkaar enthousiast over de ontdekkingen. Op het moment dat zij moesten stoppen met de activiteit, wilden zij dat eigenlijk niet.
Meriël ziet dat de kinderen er heel enthousiast mee aan de slag gaan. De kinderen kunnen niet wachten om met de actiebladen aan de slag te gaan! Toen ik het actieblad pepernoten curling ging inzetten, deed ik dat op een herhaaldag. De kinderen maakten werk in het werkboek en ondertussen mochten er steeds een aantal kinderen aan de slag met de curling. “Juf wanneer mag ik nou eens met die pepernoten rijden?” vroeg een jongen.
“Ik weet nu echt alles van mijn schoen en kan in de winkel nu beter een nieuwe uitzoeken!”
Nieuwsgierig geworden?
Voor de groepen 3, 4 en 5 is er een actieblad beschikbaar wat je gratis kunt proberen:
– Getallenrups voor groep 3: de kinderen maken kennis met de telrij tot en met 50 en plaatsen de getallen op volgorde van klein naar groot. Dit actieblad is afkomstig uit het actiebladen pakket Gi-ga-groen, waar de natuur centraal staat.
– Sporentocht voor groep 4 en 5: de kinderen automatiseren de keersommen en weten welke keersom bij een antwoord hoort. Hierbij kunnen kinderen zelf bepalen met welke keersom zij nog willen oefenen. Dit actieblad is afkomstig uit het actiebladen keersommen pakket.
Ik hoop dat ik je met deze blog voldoende inspiratie heb gegeven om actiebladen (nog meer) te gebruiken in de klas. Ben je benieuwd geworden naar de actiebladen? Deze zijn te vinden in de winkel van Junioruniversiteit.
Wil je jouw ervaringen van werken met actiebladen met ons delen? Tag ons dan op Instagram.
Downloads
De downloads bij dit blogbericht zijn:
Gratis download actiebladen Gigagroen
Gratis download actiebladen keersommen